Stan zapalny powstający w kącikach ust to zajady. Objawiają się jako niewielkie zaczerwienienie, swędzenie, czasami pieczenie, a następnie przekształcają się w bolesne wrzody. Leczenie zajadów polegające wyłącznie na usunięciu wrzodów nie na wiele się przy tym zdaje, ponieważ należy przede wszystkim wyeliminować przyczyny ich powstawania. Jakie to są powody?

Powody powstawania zajadów

Za najczęstszą przyczynę powstawania zajadów uważa się infekcje bakteryjne i grzybicze, ponieważ kąciki ust są dobrym miejscem dla ich rozwoju. Chodzi o wilgoć, gdzie grzyby oraz bakterie znajdują idealne dla siebie środowisko. Inną przyczyną może być niedobór żelaza, następnie przeciążenie organizmu, np.. ciążą albo kuracja antybiotykami, które wyjaławiają organizm z dobrych bakterii i osłabiają układ odpornościowy.

Prowadzenie kuracji antybiotykami bez wspomagania witaminami i probiotykami często kończy się niepożądanymi skutkami ubocznymi, np. powstaniem uciążliwych i bolesnych zajadów. Za przyczynę również uznaje się niedobór witaminy B2, czyli ryboflawiny.

Funkcje w organizmie człowieka witaminy B2

Ryboflawina należy do grupy witamin B, których jest w sumie osiem, nosząc numer B2. Jak każda witamina z grupy jest organicznym związkiem chemicznym rozpuszczalnym w wodzie i jak każda witamina ogólnie ma do spełnienia w organizmie wiele funkcji. Niedobór ryboflawiny może osłabiać wzrok, doprowadzać do gorszego widzenia w ciemnościach, czy szybkiego męczenia się oczu. Niedobór to również kłopoty ze zdrowiem skóry, a także powstawanie w kącikach ust ropiejących ranek.

Witamina B2 ma całkiem dużo funkcji w organizmie człowieka, a za najważniejsze uznawane są wspieranie układu odpornościowego i nerwowego. Dzięki zapewnianiu przez ryboflawinę efektywnego transportu tlenu do soczewki oka ma ona ogromny wpływ na funkcjonowanie narządu wzroku.

Bardzo ważną funkcją ryboflawiny jest uczestniczenie w produkcji kortyzolu, hormonu, który działa zarówno przeciwzapalnie, jak i odpowiedzialnego za podniesienie tempa podawania glukozy w sytuacjach stresu, czyli wymagających działania, a które obciążają układ nerwowy. Kortyzol zatrzymuje również w organizmie sól oraz ma wpływ na to, czy będziemy mieć problemy z porannym wstawaniem. Im mniej kortyzolu w organizmie, tym problemy ze wstawaniem z łóżka większe.

Na tym rola ryboflawiny się nie kończy, ponieważ witamina B2 dba również o prawidłowe funkcjonowanie błon śluzowych oraz dróg oddechowych, nabłonka naczyń krwionośnych, a także śluzówki przewodu pokarmowego i ma wpływ na zdrowie skóry. Witamina B2 współuczestniczy dodatkowo w przemianach aminokwasów oraz lipidów, ma więc wydatny wpływ na metabolizm człowieka, a ściślej na skuteczne pozyskiwanie oraz magazynowanie energii.

Jako ciekawostkę można nadmienić, że przemysłowo, oprócz farmakologii, ryboflawiny pod symbolem E 101 używa się jako naturalnego żółtego lub pomarańczowego barwnika w przemyśle spożywczym.

Jakie są skutki niedoborów witaminy B2?

Zapotrzebowanie na witaminę B różni się w zależności od płci. Mężczyźni potrzebują od w granicach 2,4-2,8 ryboflawiny dziennie, a kobiety od 1.6 do 2.2 mg na dobę. Wyższe zapotrzebowanie występuje u kobiet w ciąży oraz u pań karmiących piersią. Przy niewłaściwej diecie o niedobory witamin, w tym ryboflawiny nietrudno i najczęstszymi objawami takich niedoborów będą:

• chorobliwe zmiany skórne, afty, pleśniawki, łojotok, zapalenia oraz właśnie zajady i dlatego uważa się, że niedobory ryboflawiny mają duży wpływ na pojawianie się zajadów;
• opóźnienie lub zatrzymanie wzrostu;
• zawroty i migrenowe bóle głowy;
• kurza ślepota i nadwrażliwość na światło;
• osłabienie i łamliwość włosów oraz paznokci;
• zaburzenia metabolizmu, czasami tycie;
• u kobiet swędzenie oraz pieczenie pochwy.

Gdzie szukać ryboflawiny?

Ryboflawina jest dość powszechnie obecna w produktach żywnościowych i na dodatek w każdej kategorii.

Najlepszym jej źródłem jest wątroba wieprzowa oraz drobiowa oraz tłuste morskie ryby, np. makrela lub łosoś. Ryboflawinę znajdziemy w jajach, jak zresztą wszystkie witaminy z grupy B, a także w mleku oraz jego przetworach, czyli w serach, jogurtach itp. Nie tylko jednak produkty odzwierzęce zawierają duże ilości witaminy. Sporo jej jest w drożdżach oraz owocach i warzywach.

Duże ilości witaminy B2 znajdziemy w nasionach roślin strączkowych, a zwłaszcza w każdym rodzaju fasoli. Bogate są w nią banany, orzechy oraz pestki słonecznika i dyni, a także truskawki. Nie oznacza to jednak, że inne rośliny jej nie zawierają, gdyż ryboflawina w śladowych ilościach występuje niemalże w każdym produkcie żywnościowym. 

Warto tutaj jednak zaznaczyć, że niektóre z warzyw i owoców są poddawane suszeniu i jeżeli były suszone na słońcu, to utraciły większość witaminy B2, ponieważ jest ona dość łatwo niszczona przez promienie słoneczne UV. Co może się natomiast wydać paradoksalne, witaminy B2 nie niszczy wysoka temperatura. Można bez obaw przygotowywać posiłki poprzez obróbkę termiczną, np. wędzić albo piec na grillu, a większość użytecznej witaminy B2 zostanie podana do organizmu.